Ik wilde schrijven: ‘Nu Sinterklaas naar huis toe is’, maar daarmee begeef ik mij op glad ijs. Immers, pakjesavond is weliswaar geweest, maar de feitelijke naamdag van de Goedheiligman is 6 december. En dat is dan niet de dag van zijn verjaardag, zoals zo velen denken, maar van zijn overlijden. In het jaar 342 des Heere, om precies te zijn.
Toch waag ik het om nu reeds aan Kerstmis te denken. De Fransen kennen onze Sint tenslotte helemaal niet (wel die verdomde kerstman, oftewel Père Noël, waar ik niks mee heb. Het liefst zou ik de herrieschopper, ooit het symbool van Coca Cola, dat dan weer het vloeibare vlaggeschip is van de Amerikanen, enfin, die opgebolde blaag zou ik dus het liefs laten links liggen. Maar ja, we wonen in Frankrijk hè en ’s lands wijs, ’s lands eer).
Die gedachte aan Kerstmis is dus niet ingegeven door Santa Claus, zoals Père Noël in Amerika heet – kan iedereen het nog volgen eigenlijk?), alswel door het feit dat de Morvan de ‘kerstbomenschuur van Europa’ is. Zo noemt mijn vriend Peter Schat dat altijd. En dan heb ik het niet over wijlen de componist met dezelfde naam, maar over zijn volle neef, die in de achterliggende bijna-kwart-eeuw wondere werken heeft verricht op Bellevue. Ook een soort sint dus. Hoe dan ook, als opmaat naar de feestdagen, die voor het eerst sinds vijftien jaar buitengewoon rustig zullen zijn op ons bescheiden landgoed, omdat alle feestgedruis is geannuleerd, heb ik maar weer eens een verhaal opgediept uit mijn hersens. En uit mijn laptop. Dus daar gaat-ie dan…
‘Oh denneboom, oh denneboom/wat zijn uw takken wonderschoon’ zongen we vroeger, onder de met echte kaarsjes verlichte kerstboom. Geen mens die wist dat die den-van-toen waarschijnlijk uit de Morvan kwam, sinds jaar en dag dus dé kerstbomenschuur van Europa. Waar nu dennen vandaan komen die pas écht wonderbaarlijk zijn.
Succes heeft vele vaders. Zo ook het succes van de kerstboom, maar de gemeente Moux-en-Morvan gaat er toch echt prat op dat de grootschalige kerstbomenindustrie juist dáár begon. Zou ook best kunnen: de grond in het regionale natuurpark is zó schraal dat er niet veel anders op gedijen wil dan gras, krom gegroeide eiken en – inderdaad – kerstbomen.
Op vijf vogelvluchtige kilometers van die bakermat, runt Caroline Garnier (Caro, voor vrienden) haar nering in alles dat groeien wil in de Morvan. Douglas, acacia en sequoia, maar toch vooral die sapins de noël, zoals ze in het Frans heten. Niks bijzonders, zou je zeggen, of het moet zijn dat Caro een van de weinige vrouwen is in deze tak van sport. Oh, ze werken bij bosjes in de kerstbomenindustrie hoor, maar zelden als ‘de baas’.
En dat Caro de baas is, blijkt meteen: waar iedereen rondbanjert in overalls, afgetrapte spijkerbroeken en half vergane truien, gaat de diva van de den gekleed in zwierig zwart en zilveren jas, gecompleteerd met haarband en zonnebril, plus kokette haklaarsjes.
Ook dát doet niets ter zake, ware het niet dat Caro haar kerstbomen bonter maakt dan de gewone sterveling zich kan voorstellen. Dikke lagen ‘poedersneeuw’ (in werkelijkheid vlokken van natuurlijk katoen, die blijven kleven dank zij mee gespoten houtlijm) bedekken de groene takken. Dat ziet er nog enigszins natuurlijk uit, maar die vlokken zijn er eveneens in rood en blauw, roze en zelfs fuchsia! Om het allemaal nog kleurrijker te maken, worden de vermomde kerstbomen ook nog eens bestrooid met een confetti van kleine, glinsterende blaadjes (paillettes in het Frans). En dan niet alleen in zilverwit, zoals meestal, maar andermaal in alle kleuren van de regenboog.
De afmetingen van Caro’s kerstbomen zijn navenant divers: ze variëren van 20 centimeter tot acht meter, bestemd voor petieterige etalages of dorpspleinen met grandeur.
En al die boompjes en bomen reizen door heel Europa en verder, tot Polen aan toe. Of Rusland, waar de meest wonderlijke uitdossingen razend populair zijn. Met geel ‘poedersneeuw’ bevlokte bloemstukken en takkenbossen gaan erheen, maar ook in fuchsia gehulde brem en berk, paarse parfumflesjes en zilveren champagneflûtes. Kerstbomen ook? Ja, kerstbomen ook. In de kleur ijsbergblauw. En die Russen maar zingen: ‘Oh denneboom, oh denneboom/wat zijn uw takken wonderschoon’…
‘De diva van de den’ was eerder te lezen in Bourgondische Zaken, hét magazine voor liefhebbers van de Bourgogne.
